In Gesprek met tante Annie

Toen u jong was, en aan de hemel dacht, hoe zag de hemel er toen voor u uit? Toen ik jong was, zag ik de hemel als een leuke plek met fluitende vogels, groene bomen, lammetjes en schapen. De mensen die er zijn, kunnen lopen en vliegen. Voor mij is de hemel een plek waar het altijd lente is. Als ik nu aan de hemel denk, zie ik toch weer die plek van vroeger voor me. Ik hoop dat ik na mijn dood naar de fluitende vogeltjes ga. Voor mij is het op aarde  80 % hemel en 80 % hel. Als je goed leeft, ontvang je goed en als je slecht leeft ontvang je slecht. Wat is voor u in dit leven belangrijk? Je bent hier op aarde gekomen om samen met anderen een goed leven te leiden. We moeten in harmonie met elkaar leven, samen alles eerlijk delen. Als ik zie hoe oneerlijk alles is verdeeld, denk ik wel eens dat God het toch niet zo heeft bedoeld. Hoe je bent en wat je bent en dat naar buiten uitdragen is voor mij belangrijk. Voor mij zijn daden belangrijk. Je daden gaan met je mee, zeggen ze bij ons. Wat de ene hand geeft, mag de ander niet weten. Maar God ziet alles, mensen hoeven het niet te weten. Heeft u zelf toen u jong was een dierbare verloren? Ja, ik heb mijn oma verloren, de moeder van mijn moeder. Ze was mijn lievelingsoma. Ik was haar jongste kleinkind en ik werd altijd door haar verwend. We woonden in Suriname buiten op de plantage en ik moest een half uur lopen naar school. Oma kwam altijd naar school toegelopen om mij te zien en dan mocht ik van haar koekjes en lekkers kopen bij de vrouwen die met stalletjes met lekkers bij de school stonden. Soms mocht ik op haar schouders zitten en dan hield ik haar stok vast. De dag dat ze heen ging zal ik nooit vergeten. Ik was 10 jaar oud. Ze is bij ons in huis overleden en ik zat maar bij haar hoofdeinde te wachten tot ze wakker zou worden. Eigenlijk denk ik dat het nooit goed heb verwerkt. Wat betekent verwerken voor u? Verwerken betekent voor mij dat je de tijd hebt gehad en genomen om te rouwen en daarbij hulp accepteert die je krijgt. Dan gaat het rouwproces sneller en ben je er minder emotioneel onder. Ik denk dat wannner je geen goede relatie met elkaar hebt gehad, het verwerken makkelijker is, dan wanneer je fijne dingen met elkaar hebt meegemaakt. Wat kunnen jongeren doen als ze met ouders over hun verdriet willen praten, maar ouders dat niet willen of kunnen? Tegen meisjes zou ik zeggen, praat met vriendinnen. Ieder heeft wel een beste vriendin, huil uit, vertel je verhaal. Als dat niet lukt zoek dan een ander, waar je wel vertrouwen in hebt, een vertrouwenspersoon in de buurt of op school of ga naar deze site en de community. Daar kan je met anderen praten. Als een jongere aan mij zou vragen of ik met ouders wil praten omdat ouders niet luisteren of er niet over kunnen of willen praten dan zou ik eerst met ouders  apart praten. Ik zou hen vertellen over mijn oma en over mijn oom die pas is heen gegaan en ik zou hen vertellen hoe dat voor mij was. Mijn oom belde vanuit Suriname, een dag voordat hij heenging. Hij zei: ‘Lieve dochter, ik kan nauwelijks praten.’ Ik zei: ‘Oom, ik houd van U en we zullen bidden dat alles goed zal gaan.’ Ik moest huilen, maar hing snel op zodat hij het niet kon horen. Dit soort situaties maken veel mensen mee: afscheid moeten nemen van iemand van wie je houdt die dichtbij is en zo ver weg. Ouders willen er vaak niet over praten omdat ze er zelf nog problemen mee hebben en niet toegekomen zijn aan hun eigen rouwproces. Niemand wil de persoon van wie hij houdt kwijt. Je vraagt je altijd af: Waarom moest mij dit overkomen? Veel ouders willen hun verdriet niet aan de omgeving laten zien, omdat ze niet willen dat de omgeving medelijden met hen heeft. De omgeving is belangrijk bij ons. Mensen willen graag dat anderen zeggen: ze hebben het goed gedaan. Dat kan ook een reden zijn om het dood te zwijgen. Wat is het verschil in omgaan met rouw en verlies met Nederlanders? Bij Nederlanders is er natuurlijk ook verdriet, maar ik zie vaak dat de naaste familie twee of drie dagen bij elkaar is. De spullen worden verdeeld, het huis wordt leeg gehaald en dan gaat ieder weer zijn eigen gang. Als in onze gemeenschap iemand overlijdt, dan komt iedereen op bezoek. Men komt zitten, helpt mee, praat en bidt voor de overledene. We blijven langer steunen, zolang het nodig is. We doen het meer samen. Samen kom je er sneller overheen.