Cultuur en religie
Naast religie speelt de cultuur waar je vandaan komt een belangrijke rol bij het omgaan met de dood. Naast alle verschillen is er één belangrijke gemeenschappelijke factor die ons allen verbindt. En dat is De Liefde. De Liefde voor degene die is gegaan en die we missen. In deze rubriek vind je informatie en interviews over de invloed van cultuur en religie bij het omgaan met de dood.
Onze culturele achtergrond bepaalt ons denken, voelen en gedrag
Bij migratie naar Nederland kunnen verschillen met de dominante cultuur manifest worden en problemen geven. In dit artikel worden de verschillen aangegeven in het omgaan met de dood en rouwbeleving in niet-westerse culturen en westerse culturen en wordt aangegeven waar jongeren die in Nederland zijn opgegroeid en van wie de ouders uit niet westerse- culturen komen tegen aan lopen.
Verlies en rouw bij Nederlandse jongeren, vluchtelingenjongeren en migrantenjongeren
Niet alleen vluchtelingenjongeren, maar ook migrantenjongeren die in Nederland zijn opgegroeid, zijn en worden geconfronteerd met verlies door overlijden van gezinsleden en familieleden uit het land van herkomst van de ouders. Hoe verlopen hun rouwprocessen? Zijn er verschillen en/of overeenkomsten in rouwreacties en verwerking met Nederlandse jongeren en wat zijn beschermende factoren waardoor het verwerkingsproces positief kan verlopen?
Zijn jullie bijgelovig en geloof je in geesten?
Iedereen is zo nu en dan wel eens een beetje bijgelovig. Je gaat toch maar niet onder die ladder lopen, want je weet maar nooit en als er opeens vlak voor je een kat de weg oversteekt ben je blij dat het geen zwarte kat is, want die brengt ongeluk. Niet alleen bij dit soort alledaagse dingen, maar ook rondom overlijden is er in veel culturen sprake van bijgeloof en geloof in geesten. Je kunt hierover meer lezen in Verhalen over Bijgeloof en Bescherming. Bekijk ook de bijgevoegde video’s.
Afrika
In Kongo en Angola geloven veel mensen in ‘ndoki’. Hiervan is sprake als de geest van de overledene bezitneemt van iemand. Men gelooft ook dat een boze geest een menselijke vorm kan aannemen. Dit geloof heeft een grote invloed op het leven van Kongolezen en Angolezen, die in Nederland wonen. Ook de boze geest van een nog levend iemand kan bezitnemen van een persoon. Een vrouw uit het voormalig Kongo schrijft ons hierover.
Suriname
In Suriname zijn er talloze gebruiken rondom het overlijden die men in ere moet houden om de geesten tevreden te stellen of af te weren. Gairoen mailde ons het volgende.
China
Lai ming vertelt in haar verhaal hoe Chinese tradities en bijgeloof rondom leven en dood een rol blijven spelen in haar leven. Lai ming woont en werkt in Nederland. Haar ouders komen uit Hongkong en wonen ook in Nederland.
Nederland
Kathy voelt zich angstig. Ze treft in de hal van haar huis een zwarte vlinder aan en ze weet vanuit haar Arubaanse achtergrond dat een vlinder in huis een voorbode kan zijn van de dood. Haar man droomt die nacht dat hij dood gaat en Kathy zelf droomt daarna over zijn begrafenis. Hoe Kathy haar angst weet om te buigen, lees je in ‘Angst voor vlinders’.
Turkije
Cile schreef ons een mail over muska’s en legt uit wat ‘lezen over’ betekent.
Surinaams – hindoestaans
Shanti, een hindoestaans meisje, vertelt hoe ze haar neef in India tijdens de raksha bandhan een rakhi heeft omgedaan. Haar neef heeft dit beschermingskoordje het hele jaar omgehouden en dat gaf haar een veilig en beschermd gevoel.
Video’s
Interviews met sleutelfiguren
Wanneer je geen afscheid hebt kunnen nemen
Yalda, Amadu en Lou Mina hebben geen afscheid kunnen nemen, omdat hun dierbaren in het land van herkomst zijn overleden. Twee hulpverleners vertellen hoe ze jongeren in de vorm van een afscheidsritueel hebben gesteund.
In Gesprek met Ayse Türk, geestelijk begeleider
De dienst Geestelijke Verzorging van het U.M.C. bestaat uit rooms katholieke pastores, predikanten, humanistisch raadslieden en moslim geestelijk verzorgers. Ayse Türk is moslim geestelijk begeleider in het UMC in Utrecht. Met haar hebben we een interview over haar ervaringen bij sterven en overlijden van moslims.
In Gesprek met André Mosis
André Mosis is een Marron. De Marrons komen van oorsprong uit Afrika en zijn als slaven naar Suriname gebracht waar ze in de binnenlanden op de plantages moesten werken. André is een veelzijdig mens. Hij schildert, bespeelt de apinti, geeft les op de apinti op scholen aan jongeren en bewaart en bewaakt het cultureel erfgoed van zijn stam. In het gesprek met André praten we over opvattingen over Leven en Dood bij de Marrons en over rouwrituelen. André vertelt hoe het omgaan met rouw en verlies in de Nederlandse samenleving botst met eigen rouwrituelen. Het goed uitvoeren van rouwrituelen is voor de Marrons een voorwaarde om het verlies te kunnen verwerken.
In Gesprek met de heer Fong, uitvaartverzorger van ‘De Witte Lelie’
Als je over de Zuidwal loopt in Den Haag, kom je vanzelf langs de uitvaartwinkel ‘De Witte Lelie.’ Op de ramen hangt een plakkaat waarop te lezen staat:
De Witte Lelie zorgt voor complete uitvaartverzorging, uitvaartceremonies Chinese stijl, grafmonumenten, artikelen, bloemen en verzekeringen.
Chinese uitvaartverzorging ‘De Wittte Lelie’ verzorgt uitvaarten in de stijl van boeddhistische, christelijke en taoïstische culturen. In de uitvaartwinkel kunt u ook terecht voor traditionele grafkisten, ceremoniële artikelen en grafmonumenten.’
In Gesprek met Famile Arslan, advocate
In deze rubriek vertelt Famile Arslan hoe zij denkt over de dood en over afscheid nemen van een geliefde. Famile is niet bang om dood te gaan. De dood betekent voor haar het einde van een voorproef op aarde. Ze geeft aan waarom het voor veel Turkse jongeren moeilijk is hun verdriet te verwerken.
In Gesprek met mevrouw Scherpenzeel
Mevrouw Scherpenzeel is humanistisch raadsvrouw en is verbonden aan het Universitair Medisch Centrum (U.M.C.) in Utrecht. In het Wilhelmina Kinderziekenhuis, een onderdeel van het U.M.C., zijn kinderen en jongeren opgenomen met allerlei soorten ziekten en afwijkingen. Mevrouw Scherpenzeel begeleidt kinderen, jongeren en ouders vanuit haar functie als humanistisch raadsvrouw.
In Gesprek met tante Annie
Juf Annie Jahangir-Alibaks staat al haar hele leven voor de klas. Tante Annie, zoals we haar mogen noemen heeft veel gedaan voor de Surinaamse gemeenschap in Den Haag en is geridderd voor haar activiteiten en voor haar brugfunctie naar de Nederlandse samenleving.